Thành phố nghĩa tình - Thành phố thông minh

Những cụm từ “Thành phố văn minh, hiện đại, nghĩa tình”, “Thành phố thông minh”, “Đô thị sáng tạo”… trở nên quen thuộc trong đời sống xã hội. Vào công cụ tìm kiếm google, gõ những cụm từ này sẽ thấy hàng chục vạn kết quả. Điều đó khẳng định, mục tiêu xây dựng thành phố (TP) nghĩa tình, TP thông minh không chỉ là quyết tâm của lãnh đạo TP Hồ Chí Minh mà thực sự là phương châm hành động của toàn dân trên TP mang tên Bác Hồ kính yêu…

'

Khơi nguồn lối sống nghĩa tình

Trung tướng Nguyễn Văn Thái được coi là "pho sử liệu sống" về Chiến dịch Hồ Chí Minh. 43 năm trước, ông là Chính ủy Sư đoàn 7, Quân đoàn 4. Sau khi thần tốc tiến công giải phóng Sài Gòn, Sư đoàn 7 tiếp quản Dinh Độc Lập, làm nhiệm vụ quân quản ở khu trung tâm Sài Gòn-Gia Định; ông đã giúp việc cho Chủ tịch Ủy ban Quân quản Sài Gòn-Gia Định có cuộc làm việc lịch sử với nội các Dương Văn Minh. Trong Lễ mít tinh kỷ niệm 40 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ông vinh dự đại diện cho cựu chiến binh Việt Nam phát biểu. Khi chúng tôi tìm gặp, ông cười hà hà, xoa tay vào bụng mà rằng:

- Tôi bị tắc động mạch vành, máu lên não không đều nên đổ bệnh nặng, cứ tưởng đi gặp tổ tiên rồi. Nhờ tâm huyết nghĩa tình của các bác sĩ đầu ngành tim mạch của TP Hồ Chí Minh nên tôi mới có cơ hội ngồi tiếp chuyện cậu thế này…

Vẻ đẹp khang trang hiện đại ở một góc đô thị sáng tạo thuộc địa bàn quận 2. Ảnh: Lê Hùng Khoa

Tri ân, dành tình cảm và điều kiện tốt nhất cho người có công là nét đẹp nghĩa tình tiêu biểu mà chúng ta dễ dàng bắt gặp ở Thành phố mang tên Bác. Từ cửa vào sân bay, ga tàu, trên xe buýt, khu du lịch, nơi công cộng, siêu thị, bệnh viện… luôn hiện diện những tấm bảng chỉ dẫn, dành sự ưu tiên tốt nhất cho cán bộ lão thành, người có công với nước. Nghĩa cử ấy là nét đẹp nghĩa tình trong hành vi ứng  xử của người dân thành phố.

Sau khi bày tỏ niềm vui về thể trạng sức khỏe ở tuổi 89, Trung tướng Nguyễn Văn Thái nói rằng, nghĩa tình là phẩm chất đặc trưng của lối sống. Nó được hình thành, phát triển từ lâu đời chứ không phải một sớm một chiều. Nhớ lại những ngày làm nhiệm vụ quân quản 43 năm trước, ông cảm thán:

- Lúc bấy giờ, đời sống của người dân ở những khu lao động nghèo rất khó khăn. Chúng tôi thành lập các tổ, đội xuống từng địa bàn dân cư, thực hiện “3 cùng” (cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc) với bà con. Bộ đội cấp gạo, thực phẩm, vải vóc, đồ dùng cho từng hộ dân nghèo. Hằng ngày, chứng kiến bộ đội ta ăn cơm độn bo bo, mặc những bộ quần áo bạc sờn nắng gió chiến trường cùng lao động dọn dẹp vệ sinh, tuần tra canh gác, bà con cảm động lắm. Chính sách nhân đạo hòa hợp dân tộc và cách hành xử đầy nghĩa tình của bộ đội đã giúp bà con vượt qua khó khăn, tin tưởng vào đường lối của Đảng, sát cánh cùng chính quyền quân quản kiến thiết, xây dựng thành phố.

Có những chuyện cảm động đến mấy chục năm sau vẫn được các bà, các má Sài Gòn nhắc đến. Những ngày tiếp quản, người dân ở các xóm nhà lá ven kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè chứng kiến một người lính tóc bạc, hằng ngày ân cần đến từng hộ gia đình thăm hỏi người già, trẻ em và động viên, giúp đỡ những người khó khăn. Mãi sau bà con mới biết, đó là Chính ủy Quân đoàn 4 Hoàng Thế Thiện. Sự giản dị, gần gũi của vị tướng xông pha trận mạc khiến bà con hết mực quý trọng. Ngày ông từ trần và khi Quân đoàn 4 xây dựng công trình tưởng niệm ông, có nhiều cụ già chống gậy, ngồi xe lăn nhờ con cháu đưa đến, đem sản vật cây nhà lá vườn để dâng hương. Đó là những người dân được ông và bộ đội giải phóng cưu mang, giúp đỡ từ những ngày làm nhiệm vụ quân quản.

Ký ức của Trung tướng Nguyễn Văn Thái và nghĩa tình của Quân Giải phóng 43 năm trước khiến tôi liên tưởng đến câu chuyện cảm động trong những lần được tiếp xúc với đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh. Độ này năm ngoái, ông đã tâm sự rằng, trở về Thành phố mang tên Bác là trở về với ngôi nhà nghĩa tình. Cái nghĩa cái tình ấy không chỉ vì ông đã từng nhiều năm gắn bó với thành phố trên nhiều cương vị lãnh đạo, mà bởi ông cảm thấu được tình nghĩa từ lòng dân. Vậy nên những ngày đầu tiên trở lại thành phố đảm nhiệm cương vị Bí thư Thành ủy, việc ông quan tâm hàng đầu là về cơ sở tìm hiểu cuộc sống của dân, lắng nghe dân. Trong một năm qua, nhân dân thành phố đã chứng kiến những thay đổi quan trọng trong phương thức lãnh đạo của Thành ủy, những chuyển biến tích cực từ thực tế. Tại cuộc gặp gỡ mới đây, khi trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, người lãnh đạo cao nhất TP Hồ Chí Minh chia sẻ rằng, thành phố sẽ có những bổ sung quan trọng về chính sách, quan tâm giải quyết nhu cầu nhà ở cho sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp các đơn vị quân đội trên địa bàn. 43 năm trước, bộ đội nhường cơm sẻ áo cho dân thì nay, với vị thế là đầu tàu của cả nước, thành phố quan tâm thiết thực đến đời sống bộ đội. Mối quan hệ Đảng với dân, quân với dân là thành trì của lối sống nghĩa tình. Khơi nguồn truyền thống để phẩm chất cao đẹp ấy lan tỏa, trở thành phương châm ứng xử của mọi người dân là điều Đảng bộ, chính quyền thành phố luôn quan tâm, mong đợi…

Đô thị sáng tạo của thành phố thông minh

Những ngày tháng Tư lịch sử này, lượng khách du lịch đổ về TP Hồ Chí Minh tăng đột biến. Trong dòng người đến thăm Di tích Dinh Độc Lập (Hội trường Thống Nhất) có nhiều đoàn du khách nước ngoài. Anh Bill, giáo viên dạy tiếng Anh đến từ Mỹ nói rằng, anh là con của một cựu binh Mỹ từng tham chiến ở Việt Nam. Khi anh đến tuổi trưởng thành, cha anh đã kể về đất nước Việt Nam và ký ức thời trai trẻ. Ông khuyên anh đến Việt Nam. Anh Bill nói với chúng tôi bằng tiếng Anh, đại ý anh đã đến Việt Nam hai lần, lần nào cũng ghé thành phố này. Hai tiếng Việt Nam không còn xa lạ với học sinh, sinh viên Mỹ, nhưng khi được đặt chân lên đất nước này, anh mới thấu hiểu sâu sắc truyền thống yêu nước, nghĩa tình của người dân. Anh Bill bày tỏ vui mừng về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Donald Trump cuối năm ngoái. Từ người đứng đầu đất nước cho đến những thanh niên như anh, khi đến Việt Nam đều có ấn tượng, tình cảm đặc biệt tốt đẹp về đất nước, con người và nền văn hóa giàu bản sắc, thấm đẫm tính nhân văn.

Hằng năm vào mùa xuân, TP Hồ Chí Minh đều tổ chức lễ hội văn hóa quy mô lớn dành cho người nước ngoài đang làm việc tại thành phố và du khách quốc tế, tạo môi trường giao lưu văn hóa, xúc tiến thương mại, phát triển du lịch… Những thanh niên trí thức như anh Bill đang háo hức tìm kiếm cơ hội làm việc tại TP Hồ Chí Minh trong bối cảnh thành phố chủ trương đẩy mạnh hiện đại hóa khoa học công nghệ, tạo nền tảng hạ tầng cho đề án xây dựng thành phố thông minh.

Mới đây, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cũng nhấn mạnh rằng, đề án xây dựng thành phố thông minh là mũi nhọn đột phá trong thực hiện Nghị quyết số 54 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh. Để xây dựng thành phố thông minh, TP Hồ Chí Minh đã quy hoạch khu đô thị sáng tạo gồm địa bàn các quận 2, 9, Thủ Đức, hạt nhân là Khu công nghệ cao ở quận 9, Trung tâm Tài chính Thủ Thiêm (quận 2) và nguồn nhân lực chất lượng cao của khu Đại học Quốc gia ở Thủ Đức. Với phương châm "đi tắt đón đầu" thành tựu khoa học công nghệ của thế giới, thành phố đã mời các chuyên gia đến từ các nước tiên tiến tổ chức hội thảo, xúc tiến hợp tác, đầu tư. Thành tựu khoa học công nghệ từ đô thị sáng tạo sẽ là hạt nhân, đòn bẩy để xây dựng thành công thành phố thông minh trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Hôm nay, sắc cờ đỏ sao vàng đã nhuộm thắm mọi góc phố, con đường, lối ngõ trên khắp đất nước ta. Bản hùng ca chiến thắng, niềm vui ngày đất nước thống nhất vang lên giục giã. Các địa danh, di tích lịch sử, nghĩa trang liệt sĩ… khắp mọi miền linh thiêng khói hương, ấm áp sắc hoa tưởng niệm. Đó là thời khắc niềm vui, hạnh phúc, nỗi tiếc thương, lòng tri ân… cùng hội tụ. Nước mắt chan trên nụ cười. Phẩm chất nghĩa tình ngưng đọng. Mỗi người dành một khoảnh khắc chùng lòng tưởng nhớ công ơn trời biển của Bác Hồ, sự hy sinh xương máu của các anh hùng liệt sĩ. Trong thời khắc ấy, chúng ta được tiếp thêm sinh lực từ linh khí giang sơn, từ cõi linh thiêng trầm tích của cha ông, để từ đó chiêm nghiệm bản thân, thấy rõ hơn bổn phận, trách nhiệm của mình với Đảng, với dân, với xương máu cha anh đã thấm trong từng thớ đất. 43 mùa xuân qua, nhân dân ta luôn coi ngày 30-4 hằng năm là Ngày hội non sông. Hào khí ngày hội trở thành nguồn lực nội sinh, lan tỏa tình cảm, thông điệp yêu chuộng hòa bình, hợp tác, phát triển đến bạn bè thế giới.

Thành phố nghĩa tình được bồi đắp bằng chiều sâu văn hóa, truyền thống đạo đức, nếp sống phong tục của các thế hệ. Thành phố thông minh là bước đột phá của hiện đại, văn minh trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Hai phạm trù ấy thống nhất trong một chỉnh thể vì mục tiêu phát triển thành phố nhanh, mạnh, bền vững. Trong hào khí Ngày hội non sông, chúng ta lại nhớ lời dạy của Bác Hồ kính yêu: Còn non, còn nước, còn người/ Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay. Thưa Bác! Đồng bào, chiến sĩ trên thành phố vinh dự, tự hào được mang tên Người đã và đang đoàn kết, nỗ lực để biến lời dạy và niềm mong ước của Người thành hiện thực!